Dit zijn de 6 tradities die pasen in Twente uniek maken

Wat is pasen?

We vieren elk jaar Pasen, maar weet jij wat er met pasen gevierd wordt? Pasen is een belangrijke dag in het christelijke geloof, misschien nog wel belangrijker dan kerstmis. Het is de dag dat Christus (Jezus) opstond uit zijn graf na zijn kruisiging. Pasen is in Twente groot, heel groot!

#1 Het Paasvuur

Een paasvuur is iets typisch Twents. Elk dorp of buurschap maakt zijn eigen paasvuur en komt samen om deze aan te steken. Vaak is het een strijdt tussen dorpen wie het grootste paasvuur maakt. Espelo brak in 2012 het wereldrecord met een paasvuur van 46 meter hoog en een omtrek van 160 meter.

Het aansteken van een paasvuur gebeurt altijd door een prominent persoon. In Denekamp wordt het paasvuur aangestoken door de pastoor. Ook wordt een houten ton in aangestoken. Zingend trekt een grote groep mensen in een kring rond het paasvuur. De ton brand langzaam uit en wanneer deze uit elkaar valt gaan de mensen naar huis.  

#2 Judas, Iskariot en de poaskearls

De ‘poaskearls’ zijn ervoor om het hele paas ritueel in goede banen te leiden. Er gaan duizenden mensen de straat op om de voorbereidingen te treffen voor het paasvuur. De Poaskearls, oftewel de paaskerels, kunnen gezien worden als een soort paascommissie. Binnen de Poaskearls zijn er twee jongemannen die de leiding hebben: Judas & Iskariot. De namen zijn afgeleid van Judas Iskariot, diegene die Jezus verraden heeft.

#3 Hout halen, met trekkers en platte wagens

Op een vaste plek, vaak een weide wordt het paashout verzameld, de ‘Boaken’ of ‘poasbult’. Op paaszaterdag gaan alle mannen en jongens uit Denekamp ‘Hoalt haaln’ (Hout halen). Vanaf het centrum van Denekamp gaan Judas & Iskariot de honderden mannen voor naar het bos. Alle wagens worden hier hoog opgestapeld met hout. Om de eigen wagen zo vol mogelijk te krijgen gaat de strijd om het laatste hout er altijd zéér stevig aan toe.

Tijdens het spektakel worden er paasliederen gezongen en Judas & Iskariot gaan rond om jenever en sigaren uit te delen. Met de mannen en jongens bovenop de volgeladen wagens rijden de trekkers terug naar het dorp.

#4 Paasstaak slepen in Denekamp, Immaterieel erfgoed van Nederland

Het ‘poasstoaksleppen’ oftewel paasstaak slepen is een Denekamps paasgebruik. Honderden mensen verzamelen voor de kerk en gaan zingend richting het Landgoed Singraven. Judas & Iskariot lopen voorop met een gewikkeld touw. Aangekomen bij Huis Singraven wordt de kasteelheer door Judas om een boom gevraagd. Er wordt een boom aangewezen waar Judas inklimt om het touw vast te knopen. Houthakkers uit het dorp hakken de boom om en de omstanders trekken de boom om.

Naast het paasvuur wordt de boom opgeheven en gestut met laders: De Paasstaak. Bovenin zit een houden ton die gelijk met het paasvuur wordt aangestoken. De ringen van de ton worden per opbod verkocht door de Judas. Deze klimt hoog in de paasstaak en is de veilingmeester. Dit gebeurd allemaal in het Twents. De paasstaak mag immers niet in handen vallen van iemand “den nig oet ’n Doarp kump”. Wanneer de paasstaak is verkocht sluit Judas af door iedereen uit te nodigen voor het aansteken van het paasvuur ’s Avonds.

#5 Vlöggeln in Ootmarsum, een groot toeristisch spektakel

Elk dorp heeft zijn eigen unieke gebruiken. In Ootmarsum Vlöggeln ze door de stad. Bij het Vlöggeln lopen de poaskearls van de boaken  al zingend naar het centrum. Met een sigaar rokende poaskearl voorop trekt de sliert van honderden mensen hand-in-hand door het centrum, dwars door huizen en cafés.

De poaskearls zijn acht, jonge vrijgezelle katholieke mannen, die de aankomende vier jaar niet mogen trouwen. Deze poaskearls zijn bijzonder opvallende verschijningen door hun kleding. Ze zijn herkenbaar aan een lange beige regenjas, zwarte broek en een hoed.

Al op de eerste zondag van Vasten beginnen de Ootmarsumse poaskearls met de voorbereidingen en lopen daarbij zwijgzaam door de stad. Het houthalen in Ootmarsum gebeurt in tegenstelling tot andere dorpen, zonder trekkers maar met lange sleepwagens die door trekpaarden worden voortgetrokken.

Op 1^e en 2^e Paasdag is het vlöggeln in Ootmarsum. Dit paasgebruik staat ook op de nationale lijst van immaterieel erfgoed. 

#6 Eier Gaddern, Eier, Eier, Geld is ok Good

Een week voor Pasen is het Palmpasen, de laatste zondag van de vastentijd. Op deze dag beginnen de paasgebruiken. In alle dorpen zijn er dan in de ochtend Palmpasen tochten voor de kleine kinderen. In de middag gaan de oude kinderen “Eier Gaddern” (eieren rapen). Judas & Iskariot zijn ‘gewapend’ met een wandelstok en een rieten mand. Onder aanvoering van Judas & Iskariot gaat de jeugdige stoet zingend langs de deuren om eieren of geld in te zamelen.

Voor meer informatie en tijden check de site van Toerist Info Ootmarsum-Dinkelland. Ben je benieuwd wat je nog meer kunt doen in het paasweekend bekijk ons overzicht met de leukste uitjes tijdens pasen.